Sağlıkta Denetim Masalı

Sağlık alanında ülkemiz bir çok başarıya imza attı, ancak başarı kadar sürdüreblirlik te önemli bir durumdur. Başarının sürdürülebilmesi için ise sürekli ve etkili bir denetim gereklidir. Kâğıt Üstünde Var, Gerçekte Yok! Vatandaş hastanelerde canıyla sınanıyor, denetim ekipleri ise evraklarla oynuyor. Sistem çürüyor, yetkililer seyrediyor. Türkiye’de sağlık sistemi her yıl milyonlarca insanın hayatını etkiliyor. Ancak bu dev yapının en hayati unsurlarından biri olan “denetim” mekanizması neredeyse tamamen işlemez halde. Bakanlık yetkilileri rapor üstüne rapor yayımlıyor ama sahada gerçekler bambaşka. Kâğıt Üzerinde Mükemmel, Sahada Felaket Denetim adı altında yapılan şey çoğu zaman masa başında, klimanın altında, dosya sayfaları çevirmekten ibaret. Hastanelerdeki eksik sterilizasyon, yanlış ilaç uygulamaları, ömrünü tamamlamış cihazlar; hiçbir gerçek denetim süzgecinden geçmiyor. Evrak düzgünse sorun yok sayılıyor. Kendi Kendini Denetleyen Kurumlar Daha trajik olanı, denetimi yapanların çoğu, denetlediği kurumun içinden geliyor. Bu, suçlunun kendi dosyasını incelemesinden farksız. “Olumsuz rapor” düzenlemek, kurum içinde kariyer intiharı sayıldığı için herkes olumsuzlukları örtbas ediyor. Vatandaşın canı pahasına… Özel Sağlıkta Göstermelik Temizlik Özel hastanelerde denetimden önce hummalı bir “makyaj” başlıyor. Cihazlar cilalanıyor, eksik personel geçici olarak tamamlanıyor, raflar ilaçla dolduruluyor. Denetim günü vitrin pırıl pırıl… Ertesi gün aynı çürümüş düzen devam ediyor. Ticari çıkar, hasta güvenliğinin önüne çoktan geçmiş durumda. Halk Sağlığına Açık Tehdit Denetimsizliğin bedelini vatandaş ödüyor. Basına yansıyan enfeksiyon salgınları, hatalı ameliyatlar, yanlış ilaçlar… Bunlar sadece buzdağının görünen kısmı. Pek çok vaka sessizce kapatılıyor, hasta yakınları “gürültü çıkarmasın” diye susturuluyor. Şeffaflık ve Bağımsızlık Olmadan Denetim Olmaz Gerçek denetim, kurumların PR çalışması değil; kamuoyuna açık, bağımsız ve acımasız olmalı. Kuralları çiğneyenler isim isim açıklanmalı, yaptırımlar caydırıcı olmalı. Aksi halde denetim sadece bir tiyatro, sağlık sistemi ise bir kumdan kale olmaya devam edecek. Sağlıkta denetim bugün bir illüzyon. Vatandaş, “denetlenmiş” diye güvendiği sistemin aslında çürük raporlarla ayakta tutulduğunu bilmiyor. Bu düzen değişmezse, yarın her birimiz o eksik denetimin kurbanı olabiliriz. Geç olmadan denetim mekanizması oluşturulmalı ve ivedi bir şekilde işler hale getirilmelidir.